Tegenwoordig kun je niet rustig meer over straat zonder het woord ‘vegan’ op te vangen. Het veganisme is een heuse trend en hierbij hoeft niet per se meer gedacht worden aan schoenloze hippies die in de wei staan te knuffelen met een koe die de hamburgerdans net ontsprongen is. Steeds meer mensen – ongeacht herkomst, uiterlijk, innerlijk of leeftijd – worden veganist. Er is een heuse trend ontstaan waar sommige mensen blindelings aan mee doen. Maar is het wel verstandig om zomaar veganist te worden?
‘Veganist’ wordt door van Dale verwoordt als het volgende: “Iem. die geen dierlijke producten eet of op een andere manier gebruikt.” Als eerste schrap je dus al je vlees en vis. Waar een vegetariër hier doorgaans mee stopt, gaat de veganist verder. Alle dierlijke producten worden namelijk gebannen. Hierbij kan onder andere gedacht worden aan yoghurt, eieren, roomijs en zelfs honing.
Tekorten
Veganisten hebben het beste voor met mens, dier en milieu. Echter hebben zij soms niet door dat zij zichzelf vergeten in het proces. Het leven van een veganist geeft naast persoonlijke voldoening namelijk ook vaak tekorten aan belangrijke vitamines, mineralen en macrostoffen. Neem nu vlees: het zit boordevol proteïnen en vitamine B12. Er kan een tekort ontstaan aan deze twee stoffen. Proteïnen kunnen nog wel uit andere voeding gehaald worden, maar vitamine B12 is enkel in dierlijke producten – zoals eieren, vlees, vis en melk – terug te vinden.
Vitamine B12
Vitamine B12 zorgt ervoor dat je lichaam rode bloedcellen blijft aanmaken en dat je zenuwstelsel naar behoren werkt. Een tekort aan deze vitamine kan er dan ook voor zorgen dat je bloedarmoede krijgt. Ook kan het neurologische gevolgen hebben; tintelingen, spierzwakte en geheugenverlies zijn geen verrassende gevolgen van een tekort aan B12. Wanneer je overweegt om veganist te worden is het dus verstandig om B12 als supplement in te nemen. Dit kan in de vorm van tabletten, maar er bestaan tegenwoordig ook soorten sojamelk waar B12 aan toegevoegd is.
Vitamine D
Naast vitamine B12 kan er ook een tekort aan vitamine D optreden. “Maar dat haal je toch uit de zon?!” hoor ik je denken. Vitamine D haal je inderdaad uit zonlicht maar ook uit vette vis en margarine. Aangezien veganisten deze producten niet eten, moeten zij het met het zonlicht doen. Echter doet een dagelijkse wandeling in de buitenlucht nog geen wonderen. Het is dus verstandig om vitamine D te suppleren. Anders kun je last krijgen van osteoporose, verkalkingen in de vaatwand of zelfs een verhoging op kanker.
Calcium
Er bestaat ook een grote kans op een tekort aan Calcium bij veganisten. Calcium zit voor het grootste gedeelte in dierlijke producten, maar kan ook teruggevonden worden in aardappelen, brood, peulvruchten, soja en tofu. Maak hier dus goed gebruik van als je gevolgen zoals botontkalking, vergeetachtigheid of spierzwakte tegen wil gaan. Weetje: zonder voldoende vitamine D kun je geen Calcium opnemen. Je kan dus nog zoveel aardappelen naar binnen werken als je wil; zonder de vitamine D gebeurt er vrij weinig.
IJzer
IJzer is nodig voor het transport van zuurstof door je lichaam. Het bekendste gevolg van een tekort aan ijzer is het krijgen van bloedarmoede. Het zit wederom vooral in dierlijke producten, en daarmee is het risico op een tekort voor veganisten dus verhoogd. IJzer zit ook in plantaardige producten, maar dit wordt veel minder efficiënt door je lichaam opgenomen. Zo neemt heemijzer (uit dierlijke producten) voor 25 procent opgenomen, waar non-heemijzer (afkomstig uit plantaardige producten) blijft steken tussen de 1 en 10 procent. Zonder supplementen zou een veganist dus zo’n 80 procent meer ijzerrijke voeding moeten eten om evenveel binnen te krijgen als een omnivoor.
Veganisten denken vaak aan anderen; maar vergeet jezelf ook zeker niet! Zorg ervoor dat je van alle belangrijke stoffen voldoende binnen krijgt: houd desnoods een eetdagboekje bij zodat je een helder overzicht krijgt van je intake.
Valkuilen
Naast de tekorten zijn er nog wat valkuilen te vinden in het veganistische dieet. Wist je bijvoorbeeld dat je snoep zoals winegums voortaan links moet laten liggen? Hier zit namelijk gelatine in; en dat wordt gemaakt van varkens. Ook kun je niet meer zomaar een hap zetten in het eerste, beste ijsje dat je tegenkomt. Zelfs bepaalde E-nummers hebben een dierlijke oorsprong (Schellak – E904, gemaakt van luizen). Ook karmijnzuur (een rode kleurstof) is gemaakt van luizen. Het is verstandig om eerst even op de verpakking te kijken als je er zeker van wil zijn dat je jezelf 100% veganist kan noemen.
Het is ook verstandig om als ware veganist eens verder te kijken dan enkel eten en drinken. Draag je leren schoenen, bezit je een wollen vest of heb je een zijden sjaal? Dit staat natuurlijk wel een beetje in contrast met je diervriendelijke leefwijze ;-).
Voordelen
Naast alle waarschuwingen en valkuilen bevat het veganisme natuurlijk ook voordelen. Naast dat het goed is voor mens, milieu en dier, geeft het vaak veel rust bij de mensen die deze leefstijl eigen hebben gemaakt. Ook zijn gemiddeld genomen de Body Mass Index (BMI), bloeddruk en het cholesterolgehalte lager dan bij vleeseters. Ook zouden veganisten een kleinere kans hebben op Diabetes type II, en kan het de kans op het krijgen van bepaalde types kanker verlagen.
Denk dus goed na over wat je zelf wil. De veganistische trend is een goede stap richting een duurzamere wereld, maar loop niet blindelings mee. Het is belangrijk om ten alle tijden aan jezelf en je gezondheid te blijven denken. Doe waar jij je goed bij voelt!